Wat is de beste manier om verdenkingen van antisemitisme onschadelijk te maken? Zoek een bekende Jood die bereid is
publiekelijk te verklaren dat er van
antisemitisme geen sprake is. Want een
Jood
kan dat weten. Verstandige keus, zeker voor wie er ooit nut in zag om
zichzelf als ariër te positioneren.
Zo verscheen A.A.M.
('Dries') van Agt onlangs op televisie met in zijn kielzog Jaap Hamburger
van Een Ander Joods Geluid. Ter gelegenheid van de herdenking van de
Zesdaagse Oorlog. Nadat de voormalige premier zijn bekende riedel
afdraaide over de wandaden van de staat Israël, mocht Hamburger zijn
oordeel uitspreken. In het verleden stond Hajo Meyer van datzelfde
platform Van Agt bij door hem een 'vriend van Israël' te noemen.
Nu had Hamburger deze schone taak. Hij verklaarde desgevraagd dat Van Agt
geen antisemiet is, want zo iemand haat op irrationele gronden Joden,
enkel omdat ze Joods zijn.
Een bezopen definitie die
perspectieven opent voor een waarlijk ánder anti-Joods sentiment.
Namelijk een dat rationeel is gegrond. Door de nadruk op irrationaliteit
te leggen, wekt Hamburger de indruk dat logica en noest denkwerk een
Jodenhaat kunnen produceren die gedoogd mag worden. Als er maar geen
sprake is van platte vooroordelen of tribaal ressentiment.
Voor de goede
orde: dát zei noch Hamburger, noch Van Agt. Maar de gedachte ligt
duidelijk in het verlengde van zo'n notie als 'irrationele Jodenhaat'.
Daartegenover zou een gegronde haat staan, gebaseerd op een verhaal.
Aan verhalen geen gebrek. De rassentheorieën van het Derde Rijk bijvoorbeeld, daar stak duchtig denkwerk in. Maar ook het handvest van Hamas, waarin alles wat met de vernietiging van Israël te maken heeft logisch bijeen is gebracht. En wat te denken van al-Fateh, het kindertijdschrift van Hamas, waarin martelaarschap wordt verheerlijkt met (strip)verhalen die de noodzaak van de uitroeiing van Joden beargumenteren.
Dit alles wordt niet eensklaps acceptabel omdat het zorgvuldig is bedacht. De virulente haatcampagne van Hamas tegen Joden, met het dagelijkse oproepen tot geweld, is besmettelijk voor iedereen die zich met Hamas inlaat.
Dat is dan ook het onfatsoenlijkste aan de pro-Palestijnse activiteiten van Van Agt. De man die zich druk maakt over de schending van mensenrechten door Israël, werpt zich op als spreekbuis van een terroristische organisatie die zelf doorlopend mensenrechten schendt.
Dat Hamas democratisch
aan de macht is gekomen, verplicht Van Agt geenszins tot zijn
hartstochtelijke sympathie. Tevergeefs denkt hij op de Palestijnse
congressen die hij bezoekt, zijn handen in onschuld te kunnen wassen door
obligaat afstand te nemen van 'geweld tegen onschuldigen'. Dan kun je
net zo goed op een bijeenkomst van pedoseksuelen staan roepen dat seks met
kinderen, beste vrienden, niet door de beugel kan.
Het probleem rond Van Agt behelst niet zozeer de dubieus bevonden motieven van zijn
Palestijnse
obsessie. Wat zich in dat oude brein afspeelt, is irrelevant, want
ongrijpbaar.
Echt schadelijk is het selectieve, misleidende beeld van het
Joods-Palestijnse conflict dat hij neerzet, gesteund door gecensureerde
documentatie die de schijn van objectiviteit moet wekken. Zo schermt hij
met VN-resoluties die hij creatief interpreteert. Aldus reduceert hij
het conflict tot Israëlische agressie en legt hij de verantwoordelijkheid
voor een oplossing uitsluitend bij Israël. Ook ontkent hij de jarenlange
Palestijnse boycot van vredesplannen.
Dat de zaak ingewikkeld
is en de oplossing ver weg, is een waarheid die hij het Midden-Oosten
kennelijk niet gunt. Aan de complexe geschiedenis van wederzijdse
agressie tussen Joodse kolonisten en Arabische bewoners van de nu
geclaimde gebieden, gaat hij voorbij.
Ook heeft hij geen boodschap aan
de historische context waarin de Zesdaagse Oorlog begon en, nóg
belangrijker, aan de catastrofe die zich had voltrokken als die oorlog
niet was gevoerd.
Onbenoemd blijft ook de cruciale weigering van de
Palestijnse autoriteiten om armoede, corruptie en geweld te bestrijden
en de ontwrichtende dreiging die uitgaat van het recht op terugkeer.
Van Agt verspreidt een
simplistisch beeld van een verminkte werkelijkheid. Israël presenteert
hij als een land dat alle schuld op zich moet nemen omdat het humane,
vanzelfsprekende oplossingen verwerpt.
Geen wonder dat het misleide
publiek zich dan ontzet afvraagt waarom die lastige Joden dat toch
doen. Wat is er aan de hand met dat volk?
Zo begint een discussie die niet
eens in de buurt komt van zinnige kritiek op Israël. Met de
stemmingmakerij van Van Agt is geen fatsoenlijk mens geholpen.
Nausicaa Marbe VK 8-6-2007
zie ook:
Double standards?
(UN resolutions) The Economist October
12th 2002
(top)